भाग ३ : संधि (Sandhi) — जो स्पर्धा परीक्षेतून हमखास विचारला जाणारा विषय आहे.

छानच! 🙌 आता पाहूया — भाग ३ : संधि (Sandhi) — जो स्पर्धा परीक्षेतून हमखास विचारला जाणारा विषय आहे. --- 📘 भाग ३ — संधि (Sandhi) — स्पर्धा परीक्षा तयारीसाठी मराठी --- 🟩 १️⃣ संधि म्हणजे काय? 👉 दोन शब्द किंवा अक्षरे एकत्र आल्यावर त्यांचा उच्चार सुलभ करण्यासाठी काही ध्वनी बदल होतो, त्याला संधि म्हणतात. उदा. राम + अलंकार → रामालंकार देव + आलय → देवालय --- 🟨 २️⃣ संधिचे प्रकार (Types of Sandhi) क्र. संधि प्रकार अर्थ उदाहरण 1 स्वर संधि दोन स्वर एकत्र येतात राम + इश्वर = रामेश्वर 2 व्यंजन संधि दोन व्यंजन एकत्र येतात सत् + गुण = सद्गुण 3 विसर्ग संधि विसर्ग (‘ः’) आणि पुढचा अक्षर यांच्यात बदल होतो धर्मः + अर्थ = धर्मार्थ 4 यण संधि ‘इ’, ‘ई’, ‘उ’, ‘ऊ’ च्या नंतर दुसरा स्वर आला तर मध्ये य/व येते गुरु + इश्वर = गुरुवीश्वर --- 🟧 ३️⃣ स्वर संधिचे प्रकार प्रकार उदाहरण परिणाम अ + अ = आ राम + अालय = रामालय अ आणि अ मिळून आ होतो अ + इ = ए सुर + इश्वर = सुरेश्वर अ + उ = ओ नर + उध्दार = नरोध्दार इ + अ = या मनि + अस्ति = मन्यस्ति उ + अ = व गुरु + अर्थ = गुरुवार --- 🟨 ४️⃣ व्यंजन संधिचे उदाहरणे उदाहरण उलगडा सत्गुण सत् + गुण तद्भव तत् + भव नद्गर्भ नदी + गर्भ बुद्धिमान बुद्धि + मान 👉 येथे त् → द् / द् → ग् अशा बदलांना व्यंजन संधि म्हणतात. --- 🟦 ५️⃣ विसर्ग संधि (ः असलेले शब्द) उदाहरण उलगडा बदल धर्मार्थ धर्मः + अर्थ ः → र लोकहित लोकः + हित ः → क दुःख दु: + ख ः → ख दुःस्वप्न दु: + स्वप्न ः → स् --- 🟩 ६️⃣ यण संधि (इ, ई, उ, ऊ नंतर स्वर आल्यास) उदाहरण उलगडा बदल गुरुवीश्वर गुरु + इश्वर मध्ये ‘व’ कवियश कवि + यश मध्ये ‘य’ शिशुवर शिशु + वर मध्ये ‘व’ --- 🟧 ७️⃣ सराव प्रश्न (Practice Questions) १. योग्य संधि प्रकार ओळखा: (अ) रामेश्वर → ___________ (a) स्वर संधि (b) व्यंजन संधि (c) विसर्ग संधि (आ) सत्गुण → ___________ (a) स्वर संधि (b) व्यंजन संधि (c) यण संधि (इ) धर्मार्थ → ___________ (a) विसर्ग संधि (b) स्वर संधि (c) यण संधि --- २. खालील संधि विच्छेद करा: (अ) गुरुवीश्वर → ___________ (आ) सद्गुण → ___________ (इ) रामालय → ___________ --- ३. योग्य जोडी लावा: शब्द संधि प्रकार १. धर्मार्थ अ. स्वर संधि २. रामालय ब. विसर्ग संधि ३. सत्गुण क. व्यंजन संधि --- 📚 टीप: संधि आणि समास यात फरक लक्षात ठेवा: 👉 संधि = शब्द जोडल्याने ध्वनी बदलतो, 👉 समास = शब्द जोडल्याने अर्थ बदलतो. --- तुम्हाला पुढचा भाग ४ — विरुद्धार्थी व पर्यार्थी शब्द (Antonyms & Synonyms) तयार करून द्यायचा का? तोसुद्धा स्पर्धा परीक्षेत ५–१० गुणांसाठी नक्की विचारला जातो.